4. งานอภิบาลครอบครัวในกรณีต่างๆ ที่เป็นปัญหา

สถานการณ์พิเศษ
77.  ตามแบบฉบับของนายชุมพาผู้ทรงพระทัยดี  ความขยันขันแข็งในงานอภิบาลเรียกร้องให้มีการอาศัยความว่องไว  ความชาญฉลาด  และความรอบคอบเพิ่มขึ้นอีก  โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับครอบครัวที่ต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ยุ่งยากจริงๆ   ที่เกิดมาจากแรงกดดันของสภาพแวดล้อมมากกว่าจากเจตจำนงของเขา
    เกี่ยวกับเรื่องนี้  จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเอาใจใส่ครอบครัวบางประเภทอย่างเป็นพิเศษ    ซึ่งต้องการไม่เพียงแต่การอุดหนุนเท่านั้น  แต่ยังต้องการให้ทำอะไรสักอย่างที่มีอิทธิพลต่อความเห็นของมหาชนมากขึ้น  โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อโครงสร้างด้านวัฒนธรรม  เศรษฐกิจและกฎหมาย  เพื่อให้สิ่งที่เป็นต้นเหตุให้เกิดความเดือดร้อนแก่ครอบครัวดังกล่าวนั้นจะได้ถูกกำจัดไปให้มากที่สุด
    ตัวอย่างเช่น  ครอบครัวของคนที่ต้องอพยพเพื่อหางานทำ ครอบครัวของคนที่ต้องอยู่ห่างไกลนานๆ  เช่น  ทหาร  ลูกเรือ  และคนที่ต้องเดินทางทุกประเภท  ครอบครัวของนักโทษ  ของผู้อพยพ  หรือผู้ถูกเนรเทศ  ครอบครัวที่ดำเนินชีวิตอย่างโดดเดี่ยวในเมืองใหญ่  เป็นต้น  ครอบครัวที่ไม่มีที่พักอาศัย  ครอบครัวที่ไม่ครบหรือมีแต่พ่อหรือแม่ฝ่ายเดียว  ครอบครัวที่มีลูกพิการหรือติดยาเสพติด  ครอบครัวของคนที่ติดเหล้า  ครอบครัวที่ถูกพรากออกจารบรรยากาศดั้งเดิมทางวัฒนธรรมหรือสังคมหรือว่ากำลังสูญเสียบรรยากาศนั้น  ครอบครัวที่ต้องทนทุกข์เนื่องจากการแบ่งแยกด้วยเหตุผลทางการเมืองหรือทางอื่น  ครอบครัวที่แตกแยกเพราะอุดมการณ์ต่างกัน  ครอบครัวที่ติดต่อกับวัดไม่ได้สะดวก  ครอบครัวที่ต้องอดทนต่อความรุนแรงหรือความอยุติธรรมเพราะความเชื่อของเขา  ครอบครัวซึ่งสามีภรรยายังไม่บรรลุนิติภาวะ  คนชราซึ่งบ่อยครั้งจำเป็นต้องอยู่โดดเดี่ยวโดยปราศจากปัจจัยที่จำเป็นสำหรับการครองชีพ
ครอบครัวของผู้อพยพ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งครอบครัวของกรรมกรหรือเกษตรกรจะต้องสามารถพบเห็นได้ว่า  พระศาสนจักรในทุกแห่งหนเป็นเสมือนบ้านเกิดเมืองนอนของตน  นี่ก็เป็นหน้าที่ตามปกติของพระศาสนจักร  ในฐานะที่พระศาสนจักรเป็นเครื่องหมายแห่งเอกภาพในความแตกต่าง  เท่าที่จะเป็นไปได้  ควรจะมีพระสงฆ์ผู้มีพิธีกรรม  วัฒนธรรม  และภาษาเดียวกันกับเขาเป็นผู้ดูแล  นอกจากนั้น  ยังเป็นหน้าที่ของพระศาสนจักรที่ต้องกระตุ้นจิตสำนึกของมหาชนและของผู้มีอำนาจทางสังคม  เศรษฐกิจและการเมือง  เพื่อว่าเขาจะได้รับค่าแรงที่ยุติธรรม  เพื่อว่าครอบครัวจะสามารถกลับรวมกันให้เร็วที่สุด  เพื่อว่าเขาจะได้รับการเคารพในเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของเขา  เพื่อว่าเขาจะได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกับครอบครัวจะได้รับการปฏิบัติอย่างเท่าเทียมกับครอบครัวอื่น ๆ  เพื่อว่าลูกของเขาจะได้มีโอกาสฝึกอาชีพและทำงานตามอาชีพนั้น  อีกทั้งเพื่อจะได้มีโอกาสเป็นเจ้าของที่ดินที่จำเป็นสำหรับอาชีพและการครองชีพของเขา
ปัญหาที่ยุ่งยากประการหนึ่งก็คือ  ครอบครัวที่แตกแยกเพราะอุดมการณ์ต่างกัน  กรณีนี้เรียกร้องให้ผู้อภิบาลห่วงใยเป็นพิเศษ  ก่อนอื่น  จะต้องติดต่อกับครอบครัวแบบนี้เป็นการส่วนตัวอย่างรอบคอบ  ต้องส่งเสริมความเชื่อของผู้ที่เชื่อและบำรุงกำลังใจใหัเขาดำเนินชีวิตคริสตชนอย่างดี  ถึงแม้ว่าฝ่ายที่เป็นคาทอลิกจะยินยอมตามอีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้  กระนั้นก็ดีจะต้องเสวนากันโดยมิหยุดยั้ง  การแสดงความรักและความเคารพซึ่งกันและกันจะมีบ่อยครั้งขึ้นโดยหวังอย่างแน่วแน่ว่าจะทะนุถนอมความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันไว้ให้ได้  ลักษณะการติดต่อกันระหว่างพ่อแม่กับลูกๆ ก็มีอิทธิพบมากในเรื่องนี้  อนึ่ง  อุดมการณ์ที่ไม่เกี่ยวกับศาสนาอาจกระตุ้นใจสมาชิกที่มีความเชื่อให้มีความรักที่เจริญเติบโตขึ้นและให้แสดงความรักนั้นได้ดียิ่งขึ้นก็ได้
ในเรื่องอื่นๆ ที่เป็นปัญหาซึ่งในขณะนี้ครอบครัวต้องการความสนับสนุนจากชุมชนคริสตชนและจากผู้อภิบาลก็คือ  สภาพวัยรุ่นของเด็กที่ทำความวุ่นวาย  ทำการประท้วง  บางครั้งก็สร้างความเดือดร้อน การแต่งงานของลูกที่ทำให้เขาออกจากครอบครัวเดิม การขาดความกรุณาหรือความอบอุ่นจากฝ่ายที่ตนเองรักมากที่สุด  การที่คู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจากบ้านไปหรือสิ้นใจซึ่งทำให้เกิดสภาพของความเป็นหม้ายอันเป็นประสบการณ์ที่แสนขมขื่น   หรือประสบการณ์แห่งความตายของสมาชิกคนหนึ่งซึ่งทำให้แก่นกลางเดิมของครอบครัวถูกตัดออกไปส่วนหนึ่งหรือเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากมาย
ในทำนองเดียวกัน  พระศาสนจักรจะละเลยหน้าที่ต่อสภาพของวัยชราไม่ได้  ทั้งในส่วนที่เป็นผลดีหรือผลเสีย  เช่น  ความเข้าใจความฉันสามีภรรยาที่ลึกซึ้งกว่าเดิม  และที่บรรลุถึงความบริสุทธิ์และมีคุณค่ามากขึ้นเนื่องจากความซื่อสัตย์ต่อกันตลอดมาเป็นเวลานานโดยไม่เคยมีวันใดขาด  ความพร้อมใจที่จะทุ่มเทความมีน้ำใจและความปรีชาสุขุมที่ได้ผสมผสานไว้ตลอดมาแม้กำลังที่เหลืออยู่เพื่อผลประโยขน์ของคนอื่น  ความว้าเหว่ที่ทำให้เกิดความทุกข์ทางด้านจิตใจและอารมณ์มากกว่าทางด้านร่างกาย  เพราะลูกหลานอาจทอดทิ้งหรือไม่ค่อยสนใจ  การทนทรมานและการเจ็บป่วยเพราะกำลังกายลดน้อยลงไปทุกทีหรือเพราะความท้อใจอันเกิดจากความจำเป็นต้องอาศัยคนอื่น  หรือเพราะความสำนึกอันขมขื่นว่าตนเองเป็นภาระให้แก่คนที่ตนรัก  ตลอดจนถึงการที่วาระสุดท้ายแห่งชีวิตใกล้เข้ามาแล้ว  สมาชิกสมัชชาพระสังฆราชเคยชี้แนะแล้วว่า  เรื่องทั้งหมดนี้เป็นโอกาสที่ผู้อภิบาลจะช่วยอธิบายแนวความศรัทธาอันล้ำเลิศสำหรับชีวิตสมรสและชีวิตครอบครัว  ซึ่งเนื่องมาจากคุณค่าสูงส่งของไม้กางเขนและการกลับคืนของพระคริสตเจ้า  ทั้งช่วยให้แนวความศรัทธาดังกล่าวปรากฏในการดำเนินชีวิต  ดังนี้พระคริสตเจ้าประจักษ์มาเป็นบ่อเกิดของความศักดิ์สิทธิ์และความปีติยินดีอันใหญ่หลวงชีวิตประจำวัน  โดยที่ข้อสำคัญแห่งสัจธรรมที่เกี่ยวกับชีวิตนิรันดรนั้นเป็นแสงสว่างในการนำทางชีวิต
ในสถานการณ์ทั้งหมดนี้  อย่าได้ละเลยการสวดภาวนา  อันเป็นต้นธารแห่งความบรรเทาใจและแห่งพละกำลัง  พร้อมกับเป็นอาหารบำรุงเลี้ยงความหวังอันแน่วแน่ของคริสตชน