สภาพสังคมและศาสนา กับการประกาศพระวรสาร
58 การประกาศพระวรสารในโลกเผชิญกับภาพรวมการเปลี่ยนแปลงทางศาสนาอันหลากหลาย ซึ่งสามารถจำแนกได้ 3 สภาพ (อ้างถึง RM 33) ซึ่งควรมีการตอบสนองแบบเฉพาะเจาะจงและถูกต้อง
ก) สภาพของ “ชนชาติ กลุ่มชน และสถานการณ์ด้านสังคมและวัฒนธรรม ซึ่งไม่รู้จักพระคริสต์และพระวรสารของพระองค์ หรือขาดชุมชนคริสตชนที่มีวุฒิภาวะพอจะให้กำเนิดความเชื่อในสภาพแวดล้อมของพวกเขาเอง และประกาศความเชื่อนี้ต่อไปให้กับกลุ่มชนอื่นๆ ได้” (RM 33b) สภาพเช่นนี้ จำต้องมี “พันธกิจการเผยแผ่ธรรมสู่นานาชาติ” (RM 33b) ซึ่งควรเน้นกิจกรรมธรรมทูตกับเยาวชนและผู้ใหญ่ ลักษณะพิเศษของงานเผยแผ่ธรรมนี้เป็นเรื่องของการมุ่งไปหาผู้ที่ไม่ใช่ชาวคริสต์ และเชื้อเชิญให้พวกเขากลับใจ ในสถานการณ์ดังกล่าวนี้ เราจะต้องพัฒนาการสอนคำสอนในช่วงเวลาเตรียมตัวรับศีลล้างบาป
ข) ยิ่งกว่านั้น ยังมีสภาพต่างๆในสถานการณ์ด้านสังคมและวัฒนธรรมหนึ่งที่ชัดเจนว่า “มีชุมชนคริสตชนมากมายที่มีโครงสร้างพระศาสนจักรอันเข้มแข็งและเหมาะสม พวกเขาร้อนรนในความเชื่อและในการดำเนินชีวิตคริสตชน พวกเขาเป็นพยานถึงพระวรสารท่ามกลางบุคคลทั้งหลายที่แวดล้อมเขา และมีสำนึกในหน้าที่ที่จะต้องเผยแผ่ธรรมแก่นานาชาติ” (RM 33c) ชุมชนเหล่านี้ต้องการ “การ อภิบาลของพระศาสนจักร” ที่เข้มข้น เนื่องจากชุมชนประกอบด้วยกลุ่มคนและครอบครัวต่างๆ ที่มีมุมมองแบบคริสตชนที่ลึกซึ้ง ในสถานการณ์ต่างๆนี้จำเป็นที่สุดที่การสอนคำสอนสำหรับเด็ก วัยรุ่น และเยาวชนจะต้องพัฒนากระบวนการต่างๆ ของการเริ่มต้นเป็น คริสตชนที่มีรูปแบบซึ่งถูกกำหนดไว้ชัดเจนดี เพื่อจะทำให้พวกเขาบรรลุถึงความเป็นผู้ใหญ่ที่มีความเชื่อสมบูรณ์ และทำให้ผู้ที่ได้รับการประกาศพระวรสารเป็นผู้ประกาศพระวรสาร (Evangelizer) และในสภาพเหล่านี้ บรรดาผู้ใหญ่ก็ยังต้องได้รับการฝึกอบรมชีวิตคริสตชนในหลายๆ รูปแบบด้วย
ค) ในหลายประเทศที่มีการสืบทอดศาสนาคริสต์ (Christian tradition) อย่างมั่นคง และบางครั้งในพระศาสนจักรทั้งหลายที่ยังใหม่อยู่ ก็มี “สภาพระหว่างกลาง” (RM 33d) ที่ซึ่ง “กลุ่มผู้รับศีลล้างบาปแล้วทั้งหมด ได้สูญเสียสำนึกในการดำเนินชีวิตตามความเชื่อ หรือแม้กระทั่งไม่ถือว่าตนเป็นสมาชิกของพระศาสนจักรอีกต่อไปแล้ว และดำเนินชีวิตห่างเหินพระคริสต์และพระวรสารของพระองค์” (RM 33d) สภาพเช่นนี้จำต้องมี “การประกาศพระวรสารกันใหม่” (new evangelization) ธรรมชาติพิเศษของสภาพนี้ที่เราได้พบจริงๆ ก็คือว่า งานธรรมทูตนั้นมุ่งไปที่ผู้ได้รับศีลล้างบาปแล้วทุกคน ซึ่งดำเนินชีวิตในสิ่งแวดล้อมด้านศาสนาอันเป็นที่รับรู้กันได้อย่างสมบูรณ์ด้วยลักษณะภายนอกว่าเป็นคริสตชน ในสภาพเช่นนี้ การประกาศพระวรสารขั้นแรกและการสอนคำสอนขั้นพื้นฐานเป็นเรื่องสำคัญอันดับแรก