คุณธรรมทางเทววิทยา
หากคุณเปิดพจนานุกรม (พ.ศ.2525) คำว่า คุณธรรม หมายถึงสภาพคุณงามความดี คุณธรรมสำคัญทั่วไป มี 4 ประการ คือ ความรอบคอบ ความยุติธรรม ความกล้าหาญ และความมัธยัสถ์ นอกจากนี้ในศาสนาคริสต์ยังกล่าวถึง คุณธรรมทางเทววิทยา ซึ่งเรามักเรียกว่า "ฤทธิ์กุศล"
ในหนังสือคำสอนพระศาสนจักรคาทอลิก (ccc 1812-1829) กล่าวถึง ความเชื่อ ความหวัง และความรัก (เทียบ 1 คร. 13:13) ดังนี้
ความเชื่อ (FAITH) คือความมั่นใจในสิ่งที่เราหวังไว้ เป็นข้อพิสูจน์ถึงสิ่งที่เรามองไม่เห็น (ฮบ.11:1) ความเชื่อเป็นคุณธรรมทางเทววิทยาที่ช่วยเราให้เชื่อในพระเป็นเจ้า เชื่อในทุกสิ่งที่พระองค์ตรัสและทรงเปิดเผยความจริงแก่เรา และสิ่งที่พระศาสนจักรสั่งสอน
"ถ้าไม่มีความเชื่อแล้ว จะเป็นที่พอพระทัยของพระเจ้าไม่ได้เลย เพราะผู้ที่มาเฝ้าพระเจ้า จำเป็นต้องเชื่อว่าพระองค์ทรงดำรงอยู่ และประทานบำเหน็จแก่ผู้แสวงหาพระองค์" (ฮฐ.11:6)
ความหวัง (HOPE) ช่วยมนุษย์ไม่ให้ท้อแท้ ช่วยค้ำจุนในทุกขณะที่ถูกทอดทิ้ง เปิดใจให้กว้างเพื่อรอคอยบรมสุขถาวร ความหวังช่วยมนุษย์จากความเห็นแก่ตัว และนำไปสู่ความสุขที่หลั่งไหลมาจากความรัก "ความหวังไม่ทำให้เราผิดหวัง" (รม.5:5) "จงชื่นชมยินดีในความหวัง จงมีความอดทนต่อความทุกข์ยาก" (รม.12:12) ความหวังมีการแสดงออกและหล่อเลี้ยงในการภาวนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบทข้าแต่พระบิดาของข้าพเจ้าทั้งหลาย
ความรัก (CHARITY, DIVINE LOVE) โดยทางคุณธรรมนี้ เรารักพระเป็นเจ้าเหนือสิ่งอื่นใด และรักเพื่อนมนุษย์เหมือนรักตนเอง เพราะความรักต่อพระเจ้า พระเยซูเจ้าทรงมอบความรักเป็นพระบัญญัติใหม่ (เทียบ ยน.13:34) ทรงรักสาวกจนถึงที่สุด ยอมพลีชีพเพื่อไถ่กู้มนุษย์และสอนว่า "ให้ท่านรักกันและกัน เหมือนอย่างที่เรารักท่าน" (ยน.15:12)
นักบุญเปาโลกล่าวว่า "ความรักย่อมอดทน มีใจเอื้อเฟื้อ ไม่อิจฉา ไม่โอ้อวดตนเอง ไม่จองหอง ไม่หยาบคาย ไม่เห็นแก่ตัว ความรักไม่ฉุนเฉียว ไม่จดจำความผิดที่ได้รับ… ความรักให้อภัยทุกอย่าง" (1 คร.13:4-7)
(อุดมสารรายสัปดาห์ ฉบับที่ 30, 20 - 26 กรกฎาคม 2003)