ความจำเป็นที่จะต้องเข้าใจสถานการณ์
4. เนื่องจากว่า แผนการของพระเจ้าในเรื่องของการสมรสและครอบครัวเกี่ยวข้องโดยตรงกับชายและหญิงในชีวิตประจำวันของเขาตามสถานการณ์ทางสังคมและวัฒนธรรม พระศาสนจักรจึงต้องทำความเข้าใจต่อสถานกาณ์ซึ่งเป็นบรรยากาศที่การสมรสและครอบครัวต้องประสบในปัจจุบัน เพื่อจะได้ทำหน้าที่รับใช้ของตนได้เป็นอย่างดี
ดังนั้นในงานประกาศพระวรสาร ความเข้าใจดังกล่าวเป็นความจำเป็นที่จะเลี่ยงไม่ได้เลย ที่จริงแล้วพระศาสนจักรจะต้องนำพระวรสารของพระเยซูคริสต์ซึ่งไม่อาจเปลี่ยนแปลงได้และยังคงใหม่อยู่เสมอนั้น ไปเผยแผ่แก่ครอบครัวในยุคของเรา เช่นเดียวกัน ครอบครัวซึ่งดำเนินชีวิตอยู่ตามสภาพของโลกปัจจุบันเหล่านี้เองที่ได้รับการเรียกร้องให้ยอมรับแผนการซึ่งพระเจ้าทรงกำหนดไว้ให้เขานั้น มาเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิตของตน ยิ่งไปกว่านั้น การเรียกร้องและการเตือนของพระจิตเป็นที่รู้จักแก่มนุษย์โดยทางเหตุการณ์ต่างๆ ตามประวัติศาสตร์ เพราะฉะนั้น สภาพแวดล้อม เสียงเรียกร้อง ความกังวล และความหวังต่างๆ ทั้งของเยาวชน คู่สมรส และพ่อแม่ที่ดำรงชีวิตในยุคปัจจุบันนี้เองอาจเป็นเครื่องชี้นำพระศาสนจักรให้พิจารณาธรรมล้ำลึกอันลี้ลับของการสมรสและครอบครัวได้อย่างลึกซึ้งกว่าเดิม
อนึ่ง จำต้องมีการไตร่ตรองถึงสิ่งที่มีความสำคัญเป็นพิเศษในยุคปัจจุบัน นั่นคือ การที่ชายหญิงในสมัยนี้จำนวนไม่น้อยพยายามเป็นอย่างยิ่งที่จะแสวงหาวิธีแก้ปัญหาสำคัญในชีวิตประจำวันซึ่งกระทบกระเทือนต่อการสมรสและชีวิตครอบครัว แต่โดยส่วนมากสิ่งที่ตอบสนองความพยายามของชายหญิงเหล่านี้ได้แก่ภาพลวงตาและการโฆษณา ซึ่งทั้งๆ ที่ดึงดูดความสนใจก็จริงแต่กลับปกปิดความจริงและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ บ่อยครั้ง การโฆษณานี้ได้รับการสนับสนุนโดยองค์การทางสื่อมวลชนที่มีอำนาจและแผ่ขยายไปทุกซอกทุกมุม ซึ่งเป็นอันตรายต่ออิสรภาพและความสามารถที่จะตัดสินใจอย่างมีเหตุผล
คนจำนวนมากตระหนักดีถึงอันตรายต่อความเป็นมนุษย์ดังกล่าว และต่างพยายามส่งเสริมสัจธรรมให้ปรากฏเด่นชัดขึ้น พระศาสนจักรให้ความร่วมือกับพวกเขาและเสนอความช่วยเหลือเพื่อสัจธรรมอิสรภาพ และศักดิ์ศรีของมนุษย์ชายหญิงทุกคน โดยอาศัยการวินัจฉัยตามหลักพระวรสาร