เพื่อนรักสองคนได้สำเร็จการศึกษาจากสำนักเดียวกัน
ได้เดินทางกลับถิ่นฐานของตน
ในระหว่างทางก็เดินผ่านรอยเท้าสัตว์ชนิดหนึ่ง
นายฉลาดได้พูดว่า "นั่นคือรอยเท้าช้าง"
นายเฉลียวที่มาด้วยกันก็พูดขึ้นว่า "ใช่..ช้างจริง ๆ
แต่ช้างตัวนี้มีงาข้างเดียว"
และเมื่อเดินไปจนพบช้างตัวที่ว่า
ก็เป็นจริงดังที่นายเฉลียวบอก...
เดินไปอีกไม่ไกลก็พบหลุมเล็กที่มีน้ำขัง
นายฉลาดพูดว่า "หลุมนี้เป็นหลุมปัสสาวะของผู้หญิง"
นายเฉลียวก็ตอบว่า "ใช่..และยังเป็นหญิงตั้งครรภ์อีกด้วย"

นายฉลาดประหลาดใจกับคำตอบทั้งสองครั้ง
ของนายเฉลียวมาก เพราะพบว่าเพื่อนของเขา
ทายได้ถูกทั้งสองครั้ง
จึงพาลโกรธอาจารย์ของตนว่า...
ให้ความรู้กับตน ไม่เท่ากับเพื่อน
จึงชวนเพื่อนเดินทางกลับไปต่อว่าอาจารย์ที่สำนัก
เมื่อเล่าให้อาจารย์ฟังในสิ่งที่ตนคิด ด้วยอารมณ์ที่รุนแรง อาจารย์รับฟังอย่างสงบ และได้เอาเงินจำนวนหนึ่ง
มอบให้ศิษย์รักทั้งสอง นำไปซื้อหม้อคนละหนึ่งใบจากร้านเดียวกัน และจากนั้นให้ไปซื้อน้ำมันงา
จากร้านที่ได้ชื่อว่าราคาแพงแต่ซื่อสัตย์ต่อลูกค้า
แล้วนำกลับมาให้อาจารย์ดูในบ่ายวันรุ่งขึ้น
นายฉลาดรีบไปซื้อหม้ออย่างรวดเร็ว
และเดินไปซื้อน้ำมันงาในร้านถัดไปทันที
ส่วนนายเฉลียวไปซื้อหม้อด้วยกัน
แต่เดินกลับบ้านก่อน
ในเช้าวันรุ่งขึ้นจึงค่อยไปซื้อน้ำมันงาจากร้านเดียวกัน
เมื่อถึงเวลา ที่ต้องนำมาส่งให้อาจารย์
นายฉลาดได้พบว่า...น้ำมันที่ตนซื้อ มีน้อยกว่าของนายเฉลียวมากนัก จึงได้ถามอาจารย์ด้วยความแปลกใจ
จึงได้คำตอบว่า นายเฉลียวได้นำหม้อที่ซื้อใหม่ไปล้างเช็ดจนแห้งอย่างดี เพราะรู้ถึงคุณสมบัติของหม้อใหม่ว่าหม้อใหม่มักจะดูดน้ำมากกว่าหม้อที่ได้รับการแช่และเช็ดให้สะอาดเสมอ...
ส่วนเหตุผลที่นายเฉลียวรู้ว่าช้างมีงาข้างเดียว
เพราะตามทางเดิน นายเฉลียวสังเกตว่าต้นไม้ข้างทางเตียนไปเพียงข้างเดียว จึงรู้ว่าช้างมีงาเพียงข้างเดียว
และสำหรับหลุมปัสสาวะของหญิงมีครรภ์นั้น
เขาสังเกตว่า หญิงมีครรภ์แก่จะมีน้ำหนักตัวค่อนข้างมาก เวลานั่งจึงมักเอามือยันพื้นทรายไว้เพื่อเป็นการทรงตัว...
นายฉลาดละอายกับความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของตนเป็นอย่างยิ่ง และได้เรียนรู้อย่างไร้ข้อสงสัยว่า..
...ในชีวิตที่ผ่านมา หากเขาเพียงนำแต่ความรู้ที่มี
โดย..ไม่มีการสังเกตอย่างถ้วนถี่ ในรายละเอียดเล็กน้อย ไปใช้แล้วละก็ ไม่ว่าจะทุ่มเทมากมายเพียงใด
เขาก็คงไม่สามารถทำภารกิจนั้นให้ประสบควาสำเร็จสูงสุดอย่างที่ตั้งใจได้เลย
เขาจึงก้มกราบอาจารย์ที่ได้ให้ความรู้อันล้ำค่าที่สุดกับเขา
จากนั้นนายฉลาดจึงเลือกที่จะดำเนินชีวิตอย่างอ่อนน้อมถ่อมตน รับฟังในความคิดเห็นของผู้อื่น
และไม่ลืมที่จะใช้..การสังเกต และ ความละเอียดรอบคอบเป็นเข็มทิศ เพื่อใช้ในการตัดสินใจในทุกๆ อย่างในชีวิตของเขา ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา...