ก.ประวัติความเป็นมา
แรกเริ่มเดิมที การระลึกถึงมหาทุกข์ที่พระนางมารีย์มีส่วนในการไถ่บาปของมนุษยชาตินั้น ได้กระทำกัน 8 วันก่อนวันศุกร์ศักดิ์สิทธิ์ เพื่อร่วมกับการระลึกถึงพระมหาทรมานของพระเยซูเจ้า
ส่วนความเป็นมาของการฉลองวันนี้ คือ ครั้งแรก นักบวชคณะข้าบริการแม่พระได้เริ่มขึ้นก่อน โดยมุ่งที่จะรำพึงความทุกข์ของพระนางมารีย์ ต่อมา พระสันตะปาปาปีโอที่ 7 ได้แพร่ความคิดนี้ไปทั่วพระศาสนจักร ความศรัทธาต่อมหาทุกข์ของพระนางเริ่มจากคำกล่าวของผู้เฒ่าสิเมโอนว่า “ส่วนท่าน ดาบจะแทงทะลุจิตใจของท่าน”
ครั้งแรก สัตบุรุษคิดถึงความเศร้าสลดของพระมารดาในวันศุกร์ศักดิ์สิทธิ์เท่านั้น ต่อมาได้ขยายไปถึงความทุกข์อื่นๆของพระนางด้วย ที่สุดก็รวบรวมเป็นความทุกข์ 7 ประการ ได้แก่
1. คำทำนายของผู้เฒ่าสิเมโอน
2. การลี้ภัยในอียิปต์
3. การตามหาพระเยซูเจ้าที่กรุงเยรูซาเล็ม
4. การพบปะกับพระเยซูเจ้าขณะที่พระองค์ทรงแบกกางเขน
5. แทบเชิงกางเขนที่ตรึงพระเยซูเจ้า
6. การเชิญพระศพของพระเยซูเจ้าลงจากกางเขน
7. การฝังพระศพของพระเยซูเจ้าไว้ในพระคูหา
(จาก ประวัตินักบุญตลอดปี สำนักพิมพ์สารสาสน์,1955 อภินันทนาการหนังสือจากคุณครูเทเรซา นงลักษณ์ กอหะสุวรรณ)
ข. “วันฉลองแม่พระมหาทุกข์” เป็นมุมมองหนึ่งของพระนางมารีย์ที่สำคัญ เพราะสำหรับหลายคนแล้ว พระนางมารีย์เป็นพระมา รดาพระเจ้าผู้ให้กำเนิดพระเยซูเจ้า (Christmas Madonna) ที่รางหญ้าที่สะอาดพร้อมด้วยฟางสีทองและหิมะที่ขาวสะอาดเพราะการฉลองนี้ พระนางมารีย์ไม่ได้สวมมงกุฎประดับด้วยดาว 12 ดวงและเสื้อคลุมไม่มีแขนเหมือนในสมัยของพระนาง
บทอ่านแรกจากบทจดหมายถึงชาวฮีบรูเตือนเราว่า พระเยซูเจ้าทรงทนทรมานจริงๆ ไม่ใช่เรื่องหลอกๆ และพระนางมารีย์ทรงทนทร มานกับพระบุตรเยี่ยงผู้เป็นแม่ พระนางทรงเศร้าพระทัยมาก บทแรกๆของพระวรสารนักบุญลูกานั้น พระนางตระหนักว่าพระนางเป็นพระม ารดาของพระผู้ไถ่กู้ เป็นเวลาของพระสัญญาที่ยิ่งใหญ่ นั้นคือบรรยากาศแห่งความร่าเริง ต่อมาสิ่งต่างๆก็ดูผิดไปหมดเมื่อคำที่ทำให้พระนา งแทบหมดสติ เช่น ต้องรีบลี้ภัยไปอยู่ประเทศอียิปต์ การค้นหาพระกุมารเยซูที่หายตัวไปอยู่ที่พระวิหารกรุงเยรูซาเล็มในเทศกาลปัสกา เส้นทางไปสู่เขากัลวารีโอ ซึ่งเรียกกันตามธรรมประเพณีว่า “มหาทุกข์” 7 ประการ
สิ่งที่ค้ำจุนพระนางมารีย์คือความเชื่อที่ว่าพระเจ้าทรงกระทำทุกสิ่งให้สำเร็จตามพระดำรัสของพระองค์ พระนางมารีย์ยืนยันพระวาจ าที่มาถึงพระนาง เราใช้วิธีเดียวกับพระนางมารีย์ คือ เราสามารถทนต่อสิ่งต่างๆได้ ถ้าเราทราบว่าบางคนใส่ใจเราอยู่ และพระเจ้าทรงกระทำสิ่งที่มีคุณค่าโดยใช้เราเป็นเครื่องมือของพระองค์