การอบรมเตรียมจิตใจก่อนแต่งงาน
66. สมัยนี้  การอบรมเตรียมเยาวชนให้พร้อมที่จะเข้าสู่ชีวิตสมรสและชีวิตครอบครัวเป็นสิ่งที่จำเป็นมากกว่าสมัยก่อนเสียด้วย  ในบางแห่งครอบครัวต่างๆ ยังรักษาประเพณีโบราณ  และมอบค่านิยมที่เกี่ยวกับชีวิตสมรสและชีวิตครอบครัวให้แก่เยาวชนโดยใช้ระบบการอบรมสั่งสอนและการฝึกฝนที่ค่อยเป็นค่อยไป  แต่ว่าการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคมสมัยใหม่แทบทุกแห่งนั้น  เรียกร้องให้ทั้งครอบครัว  สังคม  และพระศาสนจักร  ต้องมีความพยายามที่จะเตรียมจิตใจของเยาวชน  ให้เขาสามารถรับผิดชอบในภาระหน้าที่ของตนในอนาคตอย่างเหมาะสมได้  ปรากฏการณ์ที่น่าสลดใจซึ่งเราสังเกตเห็นได้ในชีวิตครอบครัวสมัยนี้จำนวนไม่ใช่น้อยนั้น   เกิดมาจากสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ที่ทำให้เยาวชนไม่รู้จักระบบค่านิยมที่ถูกต้อง  อีกทั้งไม่รู้ว่า  เขาจะต้องเผชิญความยุ่งยากใหม่ๆ และแก้ไขมันได้อย่างไร  เพราะเขาขาดหลักเกณฑ์ที่แน่ชัดในการประพฤติตน  กระนั้นก็ดี  สิ่งที่เรารับทราบมาจากประสบการณ์ก็คือ  เยาวชนที่ได้รับการอบรมเตรียมชีวิตครอบครัวอย่างดีย่อมได้ผลดีมากกว่าคนอื่นๆ
    ทั้งหมดที่พูดมานี้  มีค่าสำหรับการสมรสคริสตชนมากยิ่งขึ้นเพราะอานุภาพของการสมรสเยี่ยงคริสตชนนี้ย่อมบันดาลความศักดิ์สิทธิ์แก่ชายหญิงหลายต่อหลายคู่  เพราะเหตุนี้เอง  พระศาสนจักรจึงมีหน้าที่ส่งเสริมหลักสูตรการอบรมเตรียมชีวิตสมรสที่เหมาะสมและละเอียดถี่ถ้วนมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน  ทั้งนี้เพื่อพยายามกำจัดความยุ่งยากที่ทำให้หลายคู่ต้องหนักใจ  และเป็นต้น  เพื่อช่วยให้การสมรสเริ่มต้นอย่างดีและก้าวหน้าไปสู่ความสมบูรณ์
    การอบรมเตรียมการสมรสพึงจัดให้เป็นระบบที่ต้องเป็นไปตามขั้นตอนอย่างต่อเนื่อง  ขั้นตอนเหล่านี้แยกออกได้เป็นสามระดับที่สำคัญ คือ การอบรมระยะยาว ระยะกลาง และระยะสั้น
    การอบรมระยะยาว  เริ่มต้นตั้งแต่วัยเด็ก  ตามหลักการอันสุขุมของการอบรมเด็กภายในครอบครัวที่จะนำเด็กให้รู้จักตัวเองว่าเป็นมนุษย์ที่เต็มไปด้วยลักษณะทางจิตใจที่ซับซ้อนรวมถึงบุคลิกเฉพาะของตน  ซึ่งมีทั้งความเข้มแข็งและความอ่อนแอเฉพาะตัว  ระยะนี้เป็นระยะที่เหมาะสมที่จะสอนเด็กให้นิยมชมชอบคุณค่าอันเที่ยงแท้ของความเป็นมนุษย์  ทั้งในด้านความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและความสัมพันธ์ในสังคม  นอกจากนั้น  ยังเป็นระยะที่สำคัญสำหรับการหล่อหลอมอุปนิสัยสำหรับการรู้จักควบคุมใจของตน  สำหรับการใช้ความลำเอียงต่างๆ อย่างถูกต้อง  สำหรับการรู้จักและให้เกียรติเพศตรงข้าม  ฯลฯ  โดยเฉพาะสำหรับคริสตชน  การอบรมดังกล่าวจะต้องอธิบายให้ได้ว่า  การสมรสเป็นกระแสเรียกและภารกิจโดยแท้ ทั้งไม่ละเว้นโอกาสที่จะเสนอความคิดว่า เด็กอาจจะอุทิศตัวแด่พระเจ้าอย่างสิ้นเชิงตามพระแกเรียกให้เป็นพระสงฆ์หรือนักบวช
    เมื่อมีพื้นฐานเช่นนี้แล้วจะจัดการอบรมระยะกลางได้  ซึ่งจะต้องใช้เวลายาวนาน  เริ่มตั้งแต่อายุที่เห็นสมควรโดยอาศัยวิธีสอนคำสอนที่เหมาะสมคล้ายๆ กับกระบวนการสอนผู้ที่เตรียมตัวรับศีลล้างบาป  การอบรมระยะกลางนี้ควรจะมุ่งถึงการเตรียมตัวรับศีลศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ ที่เป็นแบบของการรับศีลโดยเฉพาะ  ให้เขาค้นพบความหมายใหม่ของศีลศักดิ์สิทธิ์เหล่านี้  การสอนคำสอนแบบที่รื้อฟื้นใหม่นี้  ซึ่งใช้กับเยาวชนและกับทุกคนที่เตรียมตัวเข้าชีวิตสมรสแบบคริสตชนนั้น  เป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่ง  เพื่อให้ทุกคนได้รับศีลสมรสและเจริญชีวิตตามศีลสมรสด้วยจิตใจที่ดีและเพียบพร้อม   ทั้งในแง่ จริยธรรมและในแง่ชีวิตจิตใจ  พร้อมกับให้เขาดำเนินชีวิตไปตามคำสอนนี้ด้วย  เมื่อถึงเวลาที่เหมาะและเมื่อพิจารณาสภาพแวดล้อมต่างๆ ให้ดีแล้ว  นอกเหนือจากการอบรมคำสอน  เยาวชนควรจะได้รับการอบรมเพิ่มเติมในด้านการเตรียมตัวให้ดำเนินชีวิตคู่ร่วมกัน  การอบรมเตรียมตัวขั้นนี้จะต้องชี้แจงว่า  การสมรสคือความสัมพันธ์ระหว่างตัวบุคคลของชายกับบุคคลของหญิง  ซึ่งจะต้องพัฒนาอย่างต่อเนื่อง  และจะต้องสนับสนุนให้เยาวชนศึกษาบทบาทของเพศในชีวิตสมรส  รวมทั้งการเป็นพ่อแม่ที่มีความรับผิดชอบ  โดยเสริมความรู้เบื้องต้นในด้านการแพทย์และชีววิทยาควบคู่กับเรื่องเพศและการเป็นพ่อแม่  การอบรมดังกล่าวยังต้องช่วยเขาให้รู้จักวิธีที่ถูกต้องในการอบรมสั่งสอนบุตร  ตลอดจนช่วยเขาให้ตระเตรียมปัจจัยที่สำคัญไว้  ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการครองรักครองเรือนได้อย่างราบรื่นมี  อาทิเช่น  อาชีพที่มั่นคง  รายได้เพียงพอ  ความรู้ในการใช้สอย  ความรู้เบื้องต้นในด้านเศรษฐกิจประจำบ้าน และอื่นๆ
    ที่สุด  อย่าได้ละเว้นการเตรียมพวกเขาให้มีส่วนในการแพร่ธรรมทางครอบครัว  ให้เขาแสดงตนเป็นพี่น้องผู้ร่วมมือกับครอบครัวอื่นๆ ให้เขามีบทบาทอย่างแท้จริงในกลุ่ม  สมาคม  ขบวนการ  และโครงการต่างๆ ที่จัดขึ้นเพื่อผลประโยชน์ของครอบครัวทั้งในด้านโลกและด้านศาสนา
    การอบรมเตรียมตัวรับศีลสมรสระยะสั้น   ต้องจัดขึ้นในสองสามเดือนสุดท้าย  และโดยเฉพาะอย่างยิ่งในสองสามอาทิตย์สุดท้ายก่อนวันแต่งงาน  ทั้งนี้  เพื่อให้การสอบถามก่อนการสมรสตามที่กฎหมายของพระศาสนจักรที่กำหนดไว้นั้น  จะได้รับทั้งความหมาย  เนื้อหา  และรูปแบบใหม่  การอบรมระยะสั้นนี้จะเป็นสิ่งที่จำเป็นไม่ว่ากรณีใดก็ตาม  แต่ผู้ที่ต้องการรับการอบรมนี้มากที่สุด  คือ  บ่าวสาวที่ยังพบว่ามีข้อบกพร่องหรือประสบความลำบากอยู่ในด้านคำสอนและในด้านการประพฤติตัวเป็นคริสตชน
    ในเรื่องต่างๆ ที่เป็นหลักซึ่งควรจะมอบให้แก่คนที่เป็นเสมือนผู้เดินทางไปสู่ความเชื่อซึ่งคล้ายๆ กับคนที่เตรียมตัวรับศีลล้างบาปนั้นต้องมีข้อต่อไปนี้เป็นต้นคือ       ความเข้าใจในธรรมล้ำลึกของพระคริสตเจ้ากับพระศาสนจักรอย่างลึกซึ้ง  ความหมายของการสมรสคริสตชนในฐานะที่เป็นพระหรรษทานและหน้าที่ที่ต้องรับผิดชอบ  ตลอดจนถึงเรื่องการเตรียมคู่หมั้นให้มีส่วนร่วมในพิธีศีลสมรส  โดยรู้และเข้าใจอย่างจริงจัง 
    ครอบครัวคริสตชนพร้อมกับชุมชนของพระศาสนจักรก็ต้องตระหนักด้วยว่า  ตนเองต้องมีพันธะผูกพันในการเตรียมการสมรสทุกขั้นตอนซึ่งข้าพเจ้าก็ได้กล่าวไว้แต่เพียงข้อสำคัญๆ เท่านั้น  ข้าพเจ้าหวังเป็นอย่างยิ่งว่า  สภาพระสังฆราชในประเทศต่างๆ จะพยายามจัดพิมพ์คู่มือสำหรับการอภิบาลครอบครัว  ด้วยเหตุว่า  เมื่อสภาพระสังฆราชเหล่านี้ได้เอาใจใส่ในกิจกรรมต่างๆ ที่เหมาะสม  เพื่อที่จะช่วยผู้ที่จะเป็นสามีภรรยาในภายหลังให้ตระหนักดีขึ้นถึงความสำคัญแห่งการตัดสินใจของตน  อีกทั้งช่วยผู้อภิบาลวิญญาณให้แน่ใจว่า  คู่สมรสพร้อมทุกอย่างแล้วในคู่มือดังกล่าว  สภาพระสังฆราชยังต้องกำหนดหลักสำคัญของเนื้อหาระยะเวลาและวิธีการของ  “หลักสูตรการเตรียมตัวสมรส”  โดยให้ความสมดุลย์กันระหว่างแง่มุมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับชีวิตสมรส  เช่น  คำสอน  การอบรมเลี้ยงดูลูก  กฎหมาย  สุขภาพอนามัย  รวมทั้งจัดให้ทุกคนที่เตรียมตัวเข้าชีวิตสมรสนั้น  ไม่เพียงแต่ได้มีวิชาความรู้เท่านั้น  แต่ยังมีความรู้สึกที่อยากจะร่วมในกิจกรรมต่างๆ ของชุมนุมของพระศาสนจักรด้วย
    ถึงแม้ว่าการอบรมเตรียมตัวรับศีลสมรสในระยะสั้นนั้น  เป็นสิ่งจำเป็นที่ควรบังคับ  และไม่ควรได้รับการมองข้ามก็ตาม  ซึ่งสิ่งนี้อาจจะเกิดขึ้นได้ถ้าหากว่าจะมีคนได้รับการยกเว้นอย่างง่ายๆ  กระนั้นก็ดีผู้รับผิดชอบจะต้องนำการอบรมเตรียมต่อคู่สมรสนี้มาเสนอและปฏิบัติให้เข้าใจกันว่า  ถ้าบังเอิญเกิดมีการละเว้นบ้างก็ยังไม่เป็นข้อห้ามมิให้แต่งงานกัน