ฤทธิ์กุศล : ความเชื่อ ความไว้ใจ ความรัก / คุณธรรมทางเทววิทยา (Theological Virtues)
ตามพจนานุกรม (พ.ศ.2525) คำว่า คุณธรรม หมายถึงสภาพคุณงามความดี คุณธรรมสำคัญทั่วไป มี 4 ประการ คือ ความรอบคอบ ความยุติธรรม ความกล้าหาญ และความมัธยัสถ์ นอกจากนี้ในศาสนาคริสต์ยังกล่าวถึง คุณธรรมทางเทววิทยา ซึ่งเรามักเรียกว่า “ฤทธิ์กุศล”
ในหนังสือคำสอนพระศาสนจักรคาทอลิก (ccc. 1812-1829) กล่าวถึง ความเชื่อ ความหวัง และความรัก (เทียบ 1 คร. 13:13) ดังนี้
ความเชื่อ (FAITH) คือความมั่นใจในสิ่งที่เราหวังไว้ เป็นข้อพิสูจน์ถึงสิ่งที่เรามองไม่เห็น (ฮบ.11:1) ความเชื่อเป็นคุณธรรมทางเทววิทยาที่ช่วยเราให้เชื่อในพระเจ้า เชื่อในทุกสิ่งที่พระองค์ตรัสและทรงเปิดเผยความจริงแก่เรา และสิ่งที่พระศาสนจักรสั่งสอน
“ถ้าไม่มีความเชื่อแล้ว จะเป็นที่พอพระทัยของพระเจ้าไม่ได้เลย เพราะผู้ที่มาเฝ้าพระเจ้าจำเป็นต้องเชื่อว่าพระองค์ทรงดำรงอยู่ และประทานบำเหน็จแก่ผู้แสวงหาพระองค์”
ความเชื่อ เป็นฤทธิ์กุศลหรือคุณธรรมทางศาสนาที่ช่วยให้เราเชื่อในพระเจ้า และทุกสิ่งที่พระเจ้าทรงเผยแสดงแก่เรา รวมถึงสิ่งที่พระศาสนจักรสั่งสอนผ่านทางความเชื่อ โดยมนุษย์มอบตนกับพระเจ้า แสวงหาที่จะรู้และกระทำตามพระประสงค์ของพระเจ้า ความเชื่อเติบโตอย่างต่อเนื่องด้วยการฟังพระวาจาของพระเจ้าและด้วยการสวดภาวนา ทำให้เราได้ลิ้มรสความสุขของสวรรค์ล่วงหน้าตั้งแต่อยู่ในโลกนี้ (ประมวลคำสอนพระศาสนจักรคาทอลิก ข้อ 28)
คริสตชนไม่ใช่เพียงรักษาความเชื่อของตนแต่จะต้องยืนยันความเชื่อที่ตนมีด้วยการเป็นประจักษ์พยาน เพราะความเชื่อที่ปราศจากการกระทำเหมือนร่างกายที่ปราศจากวิญญาณ
ความรัก เป็นคุณธรรมทางศาสนา ซึ่งโดยทางนี้ เราก็รักพระเจ้าเหนือสิ่งอื่นใด เพราะเห็นแก่พระองค์และความรักเพื่อนมนุษย์เหมือนรักตนเอง ความรักเป็นคุณธรรมทางศาสนาที่มาอันดับแรก เพราะการปฏิบัติคุณธรรมทั้งปวงนั้นได้รับการดลใจจากความรัก และความรักยังเป็นจุดหมายปลายทางของการปฏิบัติคุณธรรมเหล่านั้นด้วย
ผลของความรักแบบคริสต์ คือ ความปีติยินดี สันติสุข และความเมตตากรุณา ความรักเรียกร้องความใจกว้าง การเปลี่ยนแปลงตนเอง ความร่วมมือร่วมใจ
ความหวัง (HOPE) ช่วยมนุษย์ไม่ให้ท้อแท้ ช่วยค้ำจุนในทุกขณะที่ถูกทอดทิ้ง เปิดใจให้กว้างเพื่อรอคอยบรมสุขถาวร ความหวังช่วยมนุษย์จากความเห็นแก่ตัว และนำไปสู่ความสุขที่หลั่งไหลมาจากความรัก “ความหวังไม่ทำให้เราผิดหวัง” (รม.5:5) “จงชื่นชมยินดีในความหวัง จงมีความอดทนต่อความทุกข์ยาก” (รม.12:12) ความหวังมีการแสดงออกและหล่อเลี้ยงในการภาวนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในบทข้าแต่พระบิดาของข้าพเจ้าทั้งหลาย
ความรัก (CHARITY, DIVINE LOVE) โดยทางคุณธรรมนี้ เรารักพระเจ้าเหนือสิ่งอื่นใด และรักเพื่อนมนุษย์เหมือนรักตนเอง เพราะความรักต่อพระเจ้า พระเยซูเจ้าทรงมอบความรักเป็นพระบัญญัติใหม่ (เทียบ ยน.13:34) ทรงรักสาวกจนถึงที่สุด ยอมพลีชีพเพื่อไถ่กู้มนุษย์และสอนว่า “ให้ท่านรักกันและกัน เหมือนอย่างที่เรารักท่าน” (ยน.15:12)
นักบุญเปาโลกล่าวว่า “ความรักย่อมอดทน มีใจเอื้อเฟื้อ ไม่อิจฉา ไม่โอ้อวดตนเอง ไม่จองหอง ไม่หยาบคาย ไม่เห็นแก่ตัว ความรักไม่ฉุนเฉียว ไม่จดจำความผิดที่ได้รับ… ความรักให้อภัยทุกอย่าง”
(1 คร.13:4-7)
