ชาวสะมารีตัน (หรือ ชาวสะมาเรีย) เมื่ออาณาจักรอิสราเอล (อาณาจักรเหนือ) ถูกกองทัพอัสซีเรียทำลายในปี 721 ก.ค.ศ. แล้ว ชาวอิสราเอลจำนวนน้อยที่ไม่ถูกจับเป็นเชลยเนรเทศไปต่างแดน มีความสัมพันธ์กับชนต่างชาติต่างศาสนาที่ชาวอัสซีเรียเนรเทศเข้ามาอยู่ในดินแดนของตน จึงเกิดชนชาติใหม่ขึ้นเป็น ชาว “สะมารีตัน” ชนชาติใหม่นี้นับถือพระยาห์เวห์แบบไม่สมบูรณ์เหมือนชาวยูดาห์ (หรือ ชาวยิว) เมื่อชาวยิวกลับจากการเนรเทศที่กรุงบาบิโลนและเริ่มสร้างพระวิหาร จึงไม่ยอมให้ชาวสะมารีตันมีส่วนในงานนี้  ชาวสะมารีตันมีวิหารของตนที่ภูเขาเกรีซิมและยอมรับนับถือเพียงหนังสือปัญจบรรพ (หรือ “โตราห์”) ของโมเสสเท่านั้นเป็นพระคัมภีร์  นับแต่นั้นมาชาวสะมารีตันจึงเป็นอริกับชาวยิวทั้งในด้านการเมือง  สังคม  และศาสนา จนถึงสมัยพระเยซูเจ้า (เทียบ ลก 9:51-56; ยน 4:9)