คู่มือแนวทางการปฏิบัติตนของคาทอลิกในการร่วมพิธีของศาสนาอื่น

ประเพณีลอยกระทง


ความเป็นมา
pictureorประเพณีลอยกระทง มีมาตั้งแต่สมัยสุโขทัย ดังปรากฏในหนังสือนางนพมาศว่า "ครั้นวันเพ็ญเดือน 12 ข้าน้อยก็จัดทำโคมลอย" เมื่อสมเด็จพระร่วงเจ้าได้เสด็จทางชลมารค ทรงทอดพระเนตรกระทงของนางนพมาศก็ทรงพอพระราชหฤทัย จึงมีพระราชโองการให้จัดพิธีลอยกระทงเป็นประจำทุกปีในคืนวันเพ็ญเดือน 12 พระราชพิธีนี้จึงได้ถือปฏิบัติเป็นประจำทุกปีในคืนวันเพ็ญเดือน 12 พระราชพิธีจึงได้ถือปฏิบัติเป็นประจำจนกระทั่งบัดนี้ โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีข้อความตอนหนึ่งว่า "การฉลองประเพณีลอยกระทงนี้ เป็นนักขัตฤกษ์รื่นเริงของชนทั้งปวง จะนับว่าเป็นพระราชพิธีอย่างใดก็มิได้ ด้วยไม่มีพิธีสงฆ์ พิธีพราหมณ์อันใดเกี่ยวข้อง"

จุดมุ่งหมายของการลอยกระทง
1. เพื่อขอขมาพระแม่คงคาที่ได้ใช้ประโยชน์จากน้ำ
2. เพื่อบูชาพระผู้เป็นเจ้าตามคติของพราหมณ์
3. เพื่อบูชารอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าที่หาดทราย คราวเสด็จไปแสดงธรรมโปรดให้นาคพิภพ
4. เพื่อบูชาพระจุฬามณีบนสวรรค์ ซึ่งเป็นที่บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้า
5. เพื่อบูชาท้าวมหาพรหมบนสวรรค์ชั้นพรหมโลก
6. เพื่อบูชาพระอุปคุตเถระที่บำเพ็ญเพียรบริกรรมคาถาในท้องทะเลลึก
7. เพื่อลอยทุกข์โศกให้ไหลไปตามน้ำ

ขั้นตอนของพิธี

  • กระทงที่นำมาทำจากวัสดุอะไรก็ได้ แต่ส่วนใหญ่ใช้ใบตอง ประดับตกแต่งด้วยดอกไม้ให้สวยงาม แล้วนำไปลอยที่แม่น้ำ ในคืนวันเพ็ญ เดือน 12 ก่อนลอยก็อธิษฐานแล้วจึงปล่อยกระทง
  • ปัจจุบันการลอยกระทงถือเป็นประเพณีรื่นเริงของบุคคลทั่วไป อีกทั้งมีงานรื่นเริงสนุกสนานอื่นๆ ควบคู่ไปด้วย ไม่มีพิธีกรรมทางศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้อง


แนวทางการปฏิบัติของคริสตชนคาทอลิก

  • การลอยกระทงเป็นประเพณีที่สำคัญของคนไทย คริสตชนคาทอลิกสามารถเข้าร่วมได้ เพราะไม่ได้ผิดหลักศาสนาแต่อย่างใด แต่คริสตชนควรอธิษฐานตามความเชื่อของเรา
  • การอธิษฐานก่อนจะลอยกระทง คริสตชนเราอาจจะอธิษฐานขอบคุณพระเจ้าที่พระองค์ประทานน้ำแก่มนุษย์ อาจจะระลึกถึงการเป็นคริสตชนถึงบทบาทหน้าที่ข้อสัญญาแห่งศีลล้างบาป พร้อมทั้งวอนขอพระพรต่างๆ ทั้งแก่ตนและผู้อื่น  ตลอดจนขอโทษพระในความผิดที่เราใช้น้ำไม่ถูกต้อง ปลุกจิตสำนึกให้เรารักกันและรักษาสิ่งแวดล้อมโดยการใช้น้ำให้ได้ประโยชน์คุ้มค่า แล้วค่อยปล่อยกระทงไป


โรงเรียนคาทอลิก

  • โรงเรียนสามารถจัดกิจกรรมประเพณีลอยกระทงเพื่อให้คุณครู นักเรียน บุคลากรในโรงเรียน ได้เข้าใจความเป็นมาและจุดมุ่งหมายที่ถูกต้อง พร้อมกับปฏิบัติตนได้อย่างเหมาะสมกับประเพณีลอยกระทงที่มีคุณค่าของสังคมไทย