แผนกคริสตศาสนธรรม อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ

CATECHETICAL CENTER OF BANGKOK ARCHDIOCESE

thzh-CNenfritjako

แนวทางการปฏิบัติของคริสตชนคาทอลิก
วันตรุษจีน


ความเป็นมา

MP900384886วันตรุษจีน คือวันขึ้นปีใหม่ของชาวจีน ถือเป็นวันสำคัญและยิ่งใหญ่ ที่รวมเทศกาลไหว้สิ้นปีเข้ากับเทศกาลวันตรุษ (วันตรุษ คือ วันต้นหรือวันชิวอิดในหมู่คนที่รู้จักกันว่านี่คือ วันถือ) และอาจจะยาวถึงเทศกาลชาวนา (เทศกาลชาวนา คือ ชาวนาชาวไร่จีนจะมีเวลาพักเต็มๆ ถึงวันที่ 15 เดือน 1 ของจีน ซึ่งเป็นวันและคืนสุดท้ายที่ชาวนาจะฉลองเต็มที่ก่อนเริ่มทำงาน) โดยถือวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินของจีนเป็นวันเริ่มต้นวันใหม่ของปีของชาวจีน วันตรุษจีนนั้นมีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น

1. วันชุนเจ๋ หรือวันเริ่มต้นฤดูใบไม้ผลิ และเรียกเทศกาลไหว้ตรุษจีนว่า “ง่วนตั้งโจ่ย” แปลว่า เทศกาลเริ่มต้น ซึ่งเป็นช่วงที่อากาศเริ่มพ้นจากฤดูหนาว ชาวนาเริ่มทำนาได้ ทำงานอย่างเป็นเรื่องราว จึงมีการฉลองและไหว้ขอพรเทพเจ้าเพื่อให้เป็นสิริมงคล อวยพรให้ปีใหม่นี้ทำงานได้อย่างดี ทำนาได้ผล ขอให้ผลิตผลพืชไร่สมบูรณ์ กิจการก้าวหน้า การค้ารุ่งเรือง

2. วันชิวอิด แปลว่าวันที่ 1 ซึ่งในตอนเช้าวันตรุษจีนจะมีการไหว้เจ้าที่และไหว้บรรพบุรุษ ในวันนี้ชาวจีนเรียกว่า วันถือ คือการถือที่จะทำแต่สิ่งดีและไม่ทำสิ่งใดที่ไม่ดี เช่น ใส่เสื้อผ้าชุดใหม่ ยิ้มแย้มแจ่มใส พูดแต่คำดีๆ ไม่ทำงานหนัก เพื่อว่าตลอดปีจะได้ไม่ต้องทำงานหนัก ไม่กวาดบ้านเพราะอาจปัดสิ่งดีๆ ที่เป็นสิริมงคลออกไป แล้วกวาดสิ่งที่ไม่ดีเข้ามา และนิยมติดยันต์แผ่นใหม่เพื่อคุ้มครองบ้าน ติดแผ่นคำอวยพรที่ปากทางเข้าบ้าน เริ่มต้นเช้าวันตรุษ คนในบ้านจะทักทายกันด้วยคำอวยพร “ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดใช้” ความหมายคือ “เวลาใหม่ให้สมใจ ปีใหม่ให้สมปรารถนา” นั่นเอง

ธรรมเนียมปฏิบัติในวันตรุษจีน
1. วันไหว้สิ้นปี เป็นการไหว้วันสุดท้ายของเดือน 12 ตามปฏิทินของจีน ซึ่งดูวันทางจันทรคติ โดยการกำหนดวันและเดือน โดยดูที่พระจันทร์เป็นหลัก ในวันนี้จะมีการไหว้หลายอย่างคือ
ไหว้ส่งเจ้าขึ้นสวรรค์ (ไหว้เหล่าเอี๊ยเจียที)
ไหว้วันสิ้นปี ซึ่งจะทำการไหว้ในตอนเช้า โดยเริ่มจากการไหว้เจ้าที่ ตามด้วยการไหว้บรรพบุรุษ บางบ้านจะมีการไหว้ผีไม่มีญาติ
ไหว้รับวันตรุษ เป็นการไหว้ไช้ซิ้งเอี๊ยหรือเทพเจ้าแห่งโชคลาภ โดยจะทำการไหว้ในเวลากลางดึกเมื่อเวลาย่างเข้าวันตรุษ
เพราะฉะนั้น เทศกาลไหว้สิ้นปีในวันนี้ ชาวจีนถือว่าเป็นวันไหว้ ส่วนวันก่อนหน้าวันไหว้นั้น เรียกว่า วันจ่าย เพราะเป็นวันสุดท้ายที่จับจ่ายซื้อของไหว้และของใช้ต่างๆ ได้ก่อนที่ร้านค้าและธุรกิจต่างๆ จะปิด

2. การไปไหว้ขอพรและอวยพรผู้ใหญ่หรือญาติมิตร
โดยนิยมนำส้มไปมอบให้ เพราะส้มสีทองเป็นสีสิริมงคลและความหมายของส้มในภาษาจีน แปลว่า โชคดี ส้มที่มอบเป็นการอวยพรให้โชคดีตลอดปี

3. การจุดประทัด สมัยก่อนนั้นเพื่อขับไล่สิ่งชั่วร้าย ภูตผีปีศาจ แต่ปัจจุบันเพื่อให้โชคดี

4. การให้เงินอั่งเปา อั่งเปาเป็นเงินสิริมงคลที่ผู้ใหญ่ให้แก่ลูกหลาน เพื่ออวยพรให้มีสุขภาพแข็งแรง และเจริญก้าวหน้า

แนวทางการปฏิบัติของคริสตชนคาทอลิกวันตรุษจีน
    วันตรุษจีนซึ่งเป็นวันขึ้นปีใหม่ของคนจีนนั้น มีพิธีบางอย่างอาจจะขัดต่อความเชื่อของคริสตชนคาทอลิก จึงควรพิจารณาเป็นประเด็นคือ
1. พิธีการที่คริสตชนคาทอลิกสามารถปฏิบัติได้ เช่น การไหว้บรรพบุรุษ ซึ่งถือว่าเป็นการแสดงความกตัญญูต่อบิดามารดาหรือปู่ย่าตายาย การไหว้และขอพรผู้ใหญ่หรือญาติมิตรเป็นสิ่งที่ดีงาม
2. พิธีการที่คริสตชนคาทอลิกไม่สามารถปฏิบัติได้ เช่น การไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภ การไหว้เจ้าที่และผีไม่มีญาติ คริสตชนต้องนมัสการพระเจ้าสูงสุดเท่านั้น ส่วนการทำบุญอุทิศแก่ผู้ล่วงลับ บรรพบุรุษ ญาติมิตร และดวงวิญญาณของผู้ที่เราไม่รู้จักก็ตาม เราสามารถทำได้ตามวิถีทางของคริสตชน